Retting av nokre feil vi har fått vite om i årboka.

Vi fekk ikkje plass til alt i årboka. Så difor har vi lova å leggja ut ein del nyttig tilleggsstoff her:

Eigarane/forfattarane har gitt løyve.  

• s. 40: Mons Olai Olsvik sine memoarar.
• s. 48: Solbjørg slektskrønike av Chris Isaksen.
• s. 55: Yngve Nedrebø om 2 Deboraer i Arkivposten.
• s. 80: Informasjonshefte som vart delt ut til alle norske familiar etter frigjeringa i 1945.

Her er historiar som spenner vidt, både i tema og tid.
Vi får lesa om ein heltedåd på Tysse på 1950-talet, om ein mislykka jakttur i 1909 og frå Napoleonskrigen før 1814, får vi høyra om ein krigshelt frå bygda og om famliar som bygde opp reiarlag på rikdomen frå sildefiske. Men vi har også stoff frå nyare tid, som då Einar Gerhardsen var på valturne i Samnanger. Skottehandel og genforskning er også med. Og Henrik Brigtsen fortel om minne frå gutedagane under krigen. Sist men ikkje minst: Eit langt 17-mai-tog og musikklaget som spelte i jula.

Samnanger har ein lang tradisjon for rosemåling, og denspesielle Os-målinga vart utvikla til sitthøgdepunkt av Ola Lien Midtbø (f. 1832) og Annanias Tveit (f. 1847), som varson til Nils Tveiterås (f. 1795) frå Samnanger.Nils gifte seg og flytta til Hegglandsdalen i 1820, der hans slo seg ned pågarden Midthus. Annanias gjekk i lære hjå faren, og han kjøpte garden Tveit i1872, der han sette seg opp rosemålarverkstad og hadde mange læregutar i ein20-års periode.  Annanias Tveit hadde såleisflinke folk før seg, han var 3. generasjonen av rosemålarar frå Samnanger. OlaLien frå grannegarden på Lio i Hegglandsdalen var den første som gjekk i lærehjå Nils Midthus, og han vart også ein svært dugande rosemålar. Som målarane iSamnanger ein generasjon tidlegare reiste Ola og Annanias kringom på gardane iOs og Fusa og måla i sine unge år, og det var særleg desse to som utviklaOs-stilen. Nils Georg Brekke ga oss eit grundig og spanande foredrag, omkorleis rosemålarkunsten kom til Samnanger, og utvikla seg vidare.   

Det var 50 frammøtte i biblioteket denne kvelden og fleire som sjølv driv med rosemåling i dag. Mange av publikum hadde med seg fine gjenstander som folk fekk sjå og som historielaget fekk registrera. Truleg blir det ein artikkel om dette i årboka 2020.

Søndag 26.mai går turen til Sørfjorden i Hardanger. Veteranbuss frå Samnanger til Kvandal, ferje til Utne og vidare til omvising på Agatunet. Så middag og omvising på museet på Utne. Heim att gjennom Herand og Jondal.

Avreise frå Hisdal 8.15 , om Tysse.    Retur til Hisdal ca. 18.30.

Påmelding innan 20.mai til Helge tlf 90073248 eller Solvor tlf 93424361.

Pris medl. kr 600/ ikkje medl.700, alt inkludert.

Kontant betaling på bussen eller Vipps 90073248

Har du ei fin gamal kiste eller eit skåp? Eller kanskje noko heilt anna, som er Os-måla?

Vi treng utstillings-objekt. Kan du bidra?  – Kontakt Solvor Aadland eller Tor Wold. 

I fjor haust tok historielaget for seg felebyggartradisjonen frå Tveit. I år vil vi fokusera på Os-målinga, eller Tveitamålinga som vi godt kunne kalla henne.

I oktober planlegg vi ei utstilling av nokre av dei fine gjenstandane, som fins i Samnanger. Det vert og foredrag med prof. emeritus Nils Georg Brekke om Os-måling-tradisjonen.

Nils Tveiterås vart fødd på Tveiterås i 1795. Far hans, og bestefar hans dreiv med rosemåling, og Nils tok opp arven etter dei. Han utvikla rosemålinga til den særskilde stilen som i dag vert kalla Os-måling. Bestefar til Nils var barnebarnet til Nils Stålby, den svenske krigsfangen, som kom til Tysse og vart gift med dottera til «Rike Per Tysse». Det har vore spekulert i om Tveitamålinga er inspirert frå svensk rosemåling.

Nils gifta seg til Os, og tok namnet Midthus, etter garden i Hegglandsdalen, der han og kona slo seg til. Her arbeidde han som bonde og rosemålar. Han tok også inn læregutar. Fyrst granneguten Ola Lien, som tok namnet Midtbø, og så sin eigen son, Annanias, som seinare kalla seg Tveit. Desse to, Ola Midtbø og Annanias Tveit utvikla stilen vidare, og gjennom deira lange aktive tid som rosemålarar nådde Os-målinga eit høgdepunkt.

Det er ein svært stor produksjon att etter dei to meistrane frå siste helvta av 1800-talet og fram til kring 1920. Det er mange som seinare har ført denne tradisjonen vidare etter Annanias Tveit og Ola Midtbø.

Frå 2000 har vi hatt denne heimesida. Vi ønskjer å skapa større medverknad frå medlemane, og trur at eit ineteraktivt medium som Facebook kan bidra. Frå starten av har vi hatt notaholmen som kjenneteikn. Det var Bjarne Hauge som teikna den fine strekteikninga. I 2009 vart notaholmen vølt, og vintaren 2010 såg huset slik ut. På Facebooksida har vi nytta eit bilete som er tatt seinare, og der ser Notahomoen gammal ut igjen.

Styremedlemer:

• Solvor Aadland, leiar e-post
• Helge Hisdal, nestleiar e-post
• Audhild Aadland Olsnes, skrivar
• Solvor Aadland, kasserar – kontonummer: 3530.20.75784
• Vidar Trengereid
• Bjørn Rykkje

Varamedlemar:

• Tor Wold    e-post
• Kristian Jørgensen

Me har mellom anna bestemt å liva opp arbeidsgruppene, som har vore lite aktive i det siste. Det kjem også til ei ny spennande arbeidsgruppe. Dette kjem vil tilbake til.

Nytt styre kom på plass, med gode folk i alle funksjonar.

Kristian Jørgensen heldt eit spennande foredrag om dei reisande. Det har vore mykje aktivitet i tatermiljøet dei seinare åra. Den harde politikken etter krigen som sikta på å stanse omstreifinga, førte til at mange taterar «gjekk under jorda». Dei vart bufaste, og fornekta opphavet sitt. Nå har mange etterkomarar av disse omstreifarane blitt interesserte og funne att opphavet sitt. Taterane er i dag velintegrerte i samfunnet og er i ferd med å bli stolte av familiehistoria si.

Den 7. mars kl 19 vert det Årsmøte i historielaget, i Antons kulturhistoriske verkstad.

– Vanlege årsmøtesaker.

– Pause med drøs og litt å bita i.

– Kristian Jørgensen held foredrag: Fantefolket før og nå.